Płaskostopie, czyli obniżenie łuków stopy, to problem, z którym zmaga się wiele dzieci. Choć w pierwszych latach życia jest to naturalny etap rozwoju stóp, warto wiedzieć, kiedy i jak interweniować, aby zapobiec przyszłym problemom. Poniżej przedstawiamy praktyczne porady, które pomogą rodzicom zadbać o zdrowy rozwój stóp ich dziecka.

1. Zrozumieć naturalny rozwój stóp

• Naturalny proces: Wszystkie dzieci rodzą się z płaskimi stopami, co jest spowodowane obecnością grubej poduszki tłuszczowej. Dopiero około 4. roku życia stopy zaczynają nabierać bardziej wyraźnego kształtu, a łuk podłużny zaczyna się formować.
• Kluczowy wiek: Około 5. roku życia należy zwrócić szczególną uwagę na rozwój stóp. W tym czasie powinny być już widoczne pierwsze oznaki tworzenia się łuków stopy. Jeśli do tego czasu nie zauważysz żadnych zmian, warto skonsultować się z fizjoterapeutą.

2. Rozpoznawanie objawów płaskostopia

• Zwróć uwagę na chód dziecka: Jeśli zauważysz, że dziecko chodzi na palcach, z nadmierną rotacją stopy na zewnątrz, lub z wyraźnym obciążeniem na pięty, może to być sygnał, że coś jest nie tak. Nietypowy chód może wskazywać na problemy ze stopami, które mogą przenieść się na inne stawy – kolanowe, biodrowe, a nawet na kręgosłup.
• Diagnoza: W razie wątpliwości warto wykonać badanie na podoskopie lub skonsultować się z fizjoterapeutą. Badanie na specjalnej macie pedobarograficznej pozwoli ocenić obciążenie stóp zarówno w spoczynku, jak i podczas ruchu.

3. Kiedy interweniować?

• Ocena stopnia płaskostopia: Jeśli diagnoza wykaże, że dziecko ma znaczne odchylenia od normy w kształcie stóp, konieczne jest podjęcie działań. Interwencja może obejmować ćwiczenia korekcyjne, a w niektórych przypadkach zastosowanie wkładek ortopedycznych.
• Terapia manualna: W przypadku bardziej zaawansowanego płaskostopia fizjoterapeuta może zalecić trójwymiarową terapię manualną stóp, która pomaga poprawić ustawienie kości i wzmocnić mięśnie odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie stóp.

4. Ćwiczenia dla dzieci z płaskostopiem

• Ćwiczenia codzienne: Jednym z prostych i skutecznych ćwiczeń jest chodzenie na palcach. Zachęcaj dziecko, aby podczas codziennych czynności, takich jak mycie zębów, przemieszczało się na paluszkach.
• Systematyczność: Ważne jest, aby ćwiczenia były wykonywane regularnie. Pojedyncze sesje raz w tygodniu nie przyniosą oczekiwanych rezultatów. Ćwiczenia muszą stać się częścią codziennej rutyny dziecka.

5. Dobór odpowiedniego obuwia

• Właściwe buty: Kluczowe jest, aby buty były pół numeru za duże, co pozwoli stopie na naturalne rozszerzenie podczas chodzenia. Ważne, aby pięta była dobrze trzymana, a przodostopie miało wystarczająco dużo miejsca.
• Unikaj twardych podeszew: Twarde podeszwy mogą ograniczać naturalne ruchy stopy i powodować problemy ortopedyczne. Wybieraj buty z elastyczną, ale stabilną podeszwą.

6. Aktywność fizyczna jako profilaktyka

• Ruch to podstawa: Zachęcaj dziecko do aktywności fizycznej, która wzmacnia mięśnie stóp. Rower, bieganie, piłka nożna – każda forma ruchu, która angażuje stopy, będzie korzystna.
• Chodzenie boso: Chodzenie boso po różnych nawierzchniach, zwłaszcza po piasku lub trawie, pomaga w naturalnym wzmocnieniu mięśni stóp i poprawie ich funkcji.

7. Monitorowanie i dalsze kroki

• Regularne kontrole: Nawet jeśli płaskostopie wydaje się nie stanowić problemu, warto regularnie monitorować rozwój stóp dziecka. Wizyta u specjalisty raz do roku pozwoli na wczesne wykrycie ewentualnych problemów.
• Konsultacja ortopedyczna: W przypadku poważniejszych problemów, zwłaszcza gdy płaskostopie wiąże się z innymi wadami postawy, konieczna może być konsultacja ortopedyczna.

Płaskostopie u dzieci to problem, który odpowiednio wcześnie wykryty i właściwie leczony, nie musi prowadzić do poważnych komplikacji. Kluczem jest wczesna diagnoza, regularne ćwiczenia i odpowiedni dobór obuwia. Pamiętaj, że zdrowe stopy to fundament zdrowia Twojego dziecka na przyszłość. Zadbaj o nie już dziś!