To już druga edycja akcji edukacyjnej zainicjowanej przez Fundację Promocji Zdrowia – Twój Lekarz. Dostęp do rzetelnej wiedzy połączonej z praktycznymi poradami lekarzy daje gwarancję, że w sytuacji kryzysowej zachowamy się odpowiednio, a zdrowotne problemy nie będą jedynym wspomnieniem z wymarzonej wakacyjnej wyprawy. 

Lato to czas beztroski, przygód i odkrywania nowych miejsc, ale niestety, to również okres, kiedy zwiększa się ryzyko różnego rodzaju urazów i kontuzji. Wyjazdy rowerowe, piesze wędrówki czy plażowe szaleństwa mogą skończyć się upadkiem, skaleczeniem lub skręceniem stawu. Najważniejsze, aby w takich sytuacjach nie panikować i znać podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy. Oprócz niezbyt ciężkiego bagażu i dużej dozy dobrego humoru, na upragniony urlop warto zabrać praktyczne porady na temat radzenia sobie z najczęstszymi wakacyjnymi urazami. Dzięki temu letnie przygody będą bezpieczniejsze.

JAK SOBIE RADZIĆ Z URAZAMI?

Wakacyjne urazy mogą przytrafić się każdemu – od rowerzystów po plażowiczów. Gdy dojdzie do wypadku, najważniejsze to zachować spokój i pamiętać o zasadzie ABC: A – drogi oddechowe (Airway), B – oddech (Breathing), C – krążenie (Circulation). Najpierw upewnij się, że poszkodowany oddycha i nie ma dużych krwotoków. Jeśli rana jest poważna, niezwłocznie wezwij pomoc medyczną. W międzyczasie tamuj krwawienie, uciskając ranę czystym materiałem. Dr Adam Kuźmiński radzi: „W sytuacjach nagłych, najważniejsze jest zachowanie zimnej krwi. Pamiętajmy, że każda sekunda może być na wagę złota”.

RANY I OTARCIA – JAK POSTĘPOWAĆ?

Rany i otarcia to jedne z najczęstszych urazów podczas wakacji. Kluczowym krokiem jest dokładne oczyszczenie rany bieżącą wodą i mydłem, aby usunąć brud i bakterie. „Nie bójmy się wody, nawet w przypadku krwawiącej rany. Bieżąca woda to nasz sprzymierzeniec w oczyszczaniu ran” – przekonuje dr Kuźmiński. Po dokładnym przemyciu, rana powinna być osuszona i zdezynfekowana odpowiednim preparatem. Ważne jest, aby monitorować stan rany – jeśli jest głęboka lub nie goi się prawidłowo, konieczna będzie wizyta u lekarza. 

SKRĘCENIA I ZWICHNIĘCIA – CO ROBIĆ?

Skręcenia i zwichnięcia stawów są częstymi urazami, szczególnie podczas aktywności fizycznej na świeżym powietrzu. W przypadku skręcenia ważne jest unieruchomienie stawu i zastosowanie zimnych okładów, aby zmniejszyć ból i obrzęk. Jeśli podejrzewasz złamanie lub uraz jest poważny, konieczna będzie natychmiastowa pomoc medyczna. Pamiętaj, aby unikać ruchów uszkodzonym stawem i nie obciążać go. „Skręcenia mogą wydawać się błahostką, ale niewłaściwe postępowanie może prowadzić do poważnych komplikacji” – przestrzega chirurg. 

OPARZENIA – SZYBKA REAKCJA TO PODSTAWA

Oparzenia słoneczne są powszechne w okresie letnim. Najlepszym sposobem na radzenie sobie z nimi jest schłodzenie skóry letnią wodą przez co najmniej 15 minut. „Schładzanie oparzeń jest kluczowe. Im szybciej to zrobimy, tym mniejsze będą szkody” – wyjaśnia dr Adam  Kuźmiński. Jeżeli powstały, unikaj przekłuwania bąbli, chyba że pojawi się w nich mętny płyn, który może wskazywać na infekcję. Pamiętaj, aby zawsze stosować kremy z wysokim filtrem UV. Unikaj bezpośredniego opalania w godzinach największego nasłonecznienia. 

UKĄSZENIA I UŻĄDLENIA – JAK REAGOWAĆ?

Ukąszenia owadów czy ukłucia mogą być nie tylko bolesne, ale i niebezpieczne. W przypadku użądlenia przez pszczołę, usuń żądło, a ranę zdezynfekuj. Obserwuj, czy nie pojawiają się objawy reakcji alergicznej, takie jak obrzęk, duszności czy zawroty głowy – w takim przypadku niezwłocznie wezwij pomoc medyczną. Zawsze warto mieć przy sobie zestaw przeciwhistaminowy oraz adrenalinowy, szczególnie jeśli wiesz, że masz skłonność do alergii. „Reakcje alergiczne mogą być bardzo groźne. Jeśli masz przy sobie adrenalinę, nie wahaj się jej użyć” – podkreśla dr Kuźmiński.

OCHRONA PRZED KLESZCZAMI – NIE ZAPOMNIJ O PROFILAKTYCE

Kleszcze mogą przenosić poważne choroby, takie jak borelioza. Aby się przed nimi chronić, noś długie ubrania podczas spacerów po lesie i stosuj środki odstraszające owady. Po powrocie z wycieczki dokładnie sprawdź ciało i ubrania. Jeśli znajdziesz kleszcza, usuń go za pomocą pęsety i obserwuj miejsce ukłucia. W przypadku pojawienia się charakterystycznego rumienia lub innych niepokojących objawów, skontaktuj się z lekarzem. Pamiętaj, że wczesne wykrycie i leczenie boreliozy znacząco zmniejsza ryzyko powikłań.

URLOPOWE MUST HAVE

• Apteczka pierwszej pomocy –  zawsze miej przy sobie dobrze wyposażoną apteczkę, w tym bandaże, środki dezynfekujące, plastry, nożyczki oraz środki przeciwbólowe.
• Ochrona przeciwsłoneczna – stosuj kremy z wysokim filtrem UV, unikaj opalania w godzinach największego nasłonecznienia.
• Schładzanie oparzeń – jak najszybciej schładzaj oparzenia letnią wodą, tak by ograniczyć działanie wysokiej temperatury.
• Zestaw przeciwhistaminowy i adrenalinowy – miej przy sobie leki przeciwhistaminowe oraz pen z adrenaliną, jeśli jesteś uczulony na ukąszenia owadów.
• Odpowiednie ubranie – noś długie rękawy i spodnie w miejscach, gdzie mogą występować kleszcze.
• Regularne sprawdzanie ciała – po każdej wycieczce do lasu dokładnie sprawdź ciało pod kątem obecności kleszczy.
• Uważaj na dzikie zwierzęta – unikaj bezpośredniego kontaktu z dzikimi zwierzętami, aby zapobiec ukąszeniom i ugryzieniom.

Zachęcamy do słuchania podcastów CO NA TO TWÓJ LEKARZ, w których dr Adam Kuźmiński dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem w zakresie pierwszej pomocy i leczenia urazów. Podcasty są częścią edukacyjnej akcji ZABIERZ ZDROWIE NA WAKACJE zainicjowanej przez Fundację Promocji Zdrowia i NZOZ Twój Lekarz.